Asen trong nước là một kẻ thù giấu mặt nhưng lại gây ra những tác hại vô cùng nguy hiểm đối với con người. Vậy Asen trong nước tồn tại ở dạng nào? Làm thế nào để nhận biết và xử lý chúng?
Nội dung chính
Asen là gì?
Asen là một nguyên tố hóa học có số nguyên tử là 33, kí hiệu hóa học là As. Asen là một á kim có màu xám bạc. Ở dạng đơn chất, Asen rất lành tính nhưng lại rất độc khi ở dạng hợp chất. Asen và các hợp chất của nó được sử dụng như là thuốc trừ dịch hại, thuốc trừ cỏ, thuốc trừ sâu và trong một loạt hợp kim.
Asen ở dạng hợp chất là một chất kịch độc
Theo WIKI: Asen về tính chất hóa học rất giống với nguyên tố đứng trên nó là phốt pho. Tương tự như phốt pho, nó tạo thành các ôxít kết tinh, không màu, không mùi như As2O3 và As2O5 là những chất hút ẩm và dễ dàng hòa tan trong nước để tạo thành các dung dịch có tính axít. Axít asenic (V), tương tự như axít phốtphoric, là một axít yếu. Tương tự như phốtpho, asen tạo thành hiđrua dạng khí và không ổn định, đó là arsin (AsH3).Asen và nhiều hợp chất của nó là những chất độc cực kỳ có hiệu nghiệm.
Asen từ đâu mà có ?
Asen có nhiều ở nước ngầm hơn là các tầng nước mặt. Asen tích tụ nhiều trong nước do chất thải công nghiệp, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, các nhà máy sản xuất, thuốc bảo vệ thực vật . Hàm lượng Asen từ đó thấm qua các lớp đất đá, tích tụ ở các mạch nước ngầm.
Các cuộc chiến tranh cũng có rất nhiều chất độc hại chứa Asen đã được thả xuống các khu vực và vùng miền ở Việt Nam. Chính vì vậy nguy cơ nhiễm Asen là rất cao, đặc biệt là các tỉnh Hà Nam, Hà Nội , Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình, Thái Bình và Hải Dương. Trong đó Hà Nội đang là nơi có tỷ lệ Asen cao nhất hiện nay.
Asen trong nước tồn tại ở dạng nào?
Asen tồn tại ở 2 dạng là hợp chất vô cơ và hợp chất hữu cơ.
Ở dạng hợp chất, nếu Asen có liên kết với carbon thì đó là asen hữu cơ. Asen hữu cơ tồn tại trong các loại thực phẩm như gạo, hải sản, rau quả, cá biển, nguyên liệu dùng để sản xuất nước mắm độ đạm cao. Asen hữu cơ không có độc tính và rất nhanh chóng bị đào thải khỏi cơ thể con người.
Asen vô cơ là các muối của asen với các nguyên tố khác, trừ carbon. Nó tồn tại ở trong đất và nước. Asen vô cơ có độc tính rất cao.
Như vậy, Asen trong nước tồn tại ở dạng asen vô cơ. Asen có mặt ở trong cả nước ngầm và nước mặt. Do thấm qua nhiều tầng địa chất khác nhau, nước ngầm thường chứa asen nhiều hơn nước mặt. Ngoài ra asen có mặt trong nguồn nước khi bị nhiễm nước thải công nghiệp, thuốc trừ sâu.
“Sát thủ giấu mặt” Asen trong nước gây ra hậu quả gì?
Asen trong nước đi vào cơ thể con người chủ yếu thông qua việc ăn uống và tiếp xúc da trực tiếp với nước nhiễm Asen. Theo các nghiên cứu khoa học, độc tính trong asen vô cơ cao gấp 4 lần trong thủy ngân. Asen tích tụ lâu và một lượng lớn trong cơ thể người gây ra nhiều bệnh tật, trong đó, nguy hiểm nhất là ung thư.
Asen gây ra 19 loại bệnh khác nhau cho cơ thể con người. Nếu asen tích tụ trong cơ thể người từ 10-15 năm sẽ gây nguy hại đến hệ thần kinh, gây ung thư da, báng quang, phổi, thận, gan… Trong thời gian 5-10 năm, asen sẽ ảnh hưởng đến thai nhi nếu phụ nữ đang có thai, làm tổn thương các mạch máu, làm cho da trở nên bị sừng hóa. Còn ở thời gian đầu, khi asen bắt đầu đi vào cơ thể, nó gây mệt mỏi, nôn và buồn nôn, giảm hồng cầu và bạch cầu, rối loạn nhịp tim, thay đổi sắc tố da.
Đặc biệt, nếu uống phải một lượng asen bằng nửa hạt ngô có thể gây tử vong ngay.
Có thể nhận biết khi cơ thể bị nhiễm độc asen trong nước từ một số dấu hiệu như: có các đốm sẫm màu trên cơ thể hay trên các đầu chi, niêm mạc lưỡi hoặc sừng hóa da xuất hiện ở tay, chân, lòng bàn tay, gan bàn chân.
Biểu hiện của nhiễm độc Asen
Cách nhận biết và xử lý Asen trong nước
Nguồn nước nhiễm Asen gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe. Do vậy chúng ta cần có cách để nhận biết nguồn nước nhiễm asen và có phương án xử lý chúng.
Cách nhận biết Asen trong nước
Nếu như nước nhiễm sắt, mangan hay các chất độc khác có thể dễ dàng nhận biết qua màu, mùi vị khác lạ nhưng nước nhiễm asen thì không có dấu hiệu gì để chúng ta có thể nhận biết, chính vì vậy mà asen trong nước còn được gọi là sát thủ giấu mặt. Asen không gây ra mùi khó chịu hay màu sắc khác thường nên chúng ta không thể nhận biết được.
Do đó, để biết chính xác nước nhiễm asen hay không cần được tiến hành xét nghiệm nước bởi các chuyên gia. Bạn nên mang mẫu nước đến các cơ sở xét nghiệm nước uy tín để kiểm tra chính xác đặc điểm nguồn nước gia đình mình.
Xử lý Asen trong nước như thế nào?
– Xử lý Asen trong nước là một việc làm cần thiết để đem đến một nguồn cung cấp nước an toàn và tiết kiệm cho người dân. Tại Việt Nam, một số công nghệ xử lý asen đã xuất hiện như:
– Xử lý bằng công nghệ xử lý giàn mưa. Giàn mưa có tác dụng oxy hoá chuyển đổi thành Fe3+ và Mn4+ và một số tác nhân mang tính khử khác như As (III) cũng được oxy hoá lượng nhỏ. Tuy nhiên phương pháp này còn khá thô sơ.
– Xử lý Asen trong nước bằng bể lắng. Phương pháp này cũng gần giống với giàn mưa chỉ khác là nước được lắng tĩnh và dùng ánh nắng mặt trời và oxy để lắng và loại bỏ asen. Phương pháp này an toàn nhưng mức độ loại bỏ asen thấp.
– Phương pháp dùng than hoạt tính: Khi nước đi qua vật liệu lọc này các chất cặn, kim loại nặng, các chất độc cùng vi sinh vật sẽ được hấp thụ và trung hòa. Tuy nhiên để nước được lọc hết lượng asen thì dây chuyền này phải hoạt động lặp đi lặp lại nhiều lần mới có thể khử được chất độc này ra khỏi nước.
Asen là một chất kịch độc trong nguồn nước đang âm thầm hủy hoại sức khỏe của bạn. Hãy lựa chọn một thiết bị lọc nước phù hợp, một nguồn nước sạch và tốt để bảo vệ sức khỏe.